Dạo gần đây, trên Twitter có một thread khá thú vị về "dogfooding" - kiểu như "ăn cơm nhà, vác tù và hàng tổng" ấy, tức là nhân viên tự xài sản phẩm của công ty mình để kiểm tra chất lượng và tính năng. Một tweet trong thread này đã nêu ra một con số đáng suy ngẫm: hơn 40% người tham gia khảo sát nói rằng ở công ty họ, chưa tới 10% nhân viên xài sản phẩm của chính mình hàng ngày. Nghe mà buồn ghê, đúng không? Kiểu như làm ra mà không thèm xài, thì làm sao hiểu được người dùng cần gì?

Thread này nhấn mạnh rằng dogfooding không chỉ là "mẹo hay" mà còn là "chuyện phải làm" để xây dựng văn hóa chất lượng và trách nhiệm trong công ty. Tác giả còn liệt kê vài điều "không thể không làm" khi áp dụng dogfooding, như là: tất cả mọi người trong team, từ lính mới tới sếp lớn, đều phải có tài khoản sản phẩm và xài nó trong các tình huống thực tế. Làm vậy thì mới biết sản phẩm có lỗi gì, xài có mượt không, trước khi tung ra cho khách hàng.

Vai trò của sếp trong chuyện này thì khỏi phải bàn. Sếp mà xắn tay áo vào xài sản phẩm thì nhân viên mới có động lực làm theo. Đây cũng là một phần của cái gọi là "lãnh đạo sản phẩm" (product leadership), nơi mà các sếp không chỉ ngồi chỉ tay năm ngón mà còn phải thực sự hiểu và tham gia vào quá trình phát triển sản phẩm. Khi sếp làm gương, cả team sẽ có tinh thần trách nhiệm hơn, kiểu như "sếp còn xài, mình không xài thì kỳ quá!".

Ngoài ra, thread này cũng nhắc đến việc test sản phẩm liên tục, giống như cách làm Agile, tức là kiểm tra và cải tiến sản phẩm theo từng giai đoạn. Cách làm này giúp team thu thập được nhiều insight và đảm bảo sản phẩm đáp ứng đúng nhu cầu của khách hàng. Nhờ dogfooding, công ty không chỉ cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn hiểu rõ hơn về người dùng, từ đó làm ra những thứ "chạm đúng chỗ ngứa".

Nhưng mà, nói thì dễ, làm mới khó. Thread cũng chỉ ra vài thách thức khi áp dụng dogfooding. Ví dụ, có công ty dùng phần mềm để theo dõi xem nhân viên có xài sản phẩm không. Nghe thì hay, nhưng dễ bị hiểu lầm là "giám sát" hơn là "khuyến khích". Nếu không khéo léo, chuyện này có thể làm nhân viên cảm thấy khó chịu, dẫn đến việc họ không mặn mà với dogfooding. Vậy nên, công ty cần tạo ra một môi trường thoải mái, nơi mà mọi người tự nguyện tham gia, chứ không phải bị ép buộc.

Vai trò của các product manager (PM) trong chuyện này cũng rất quan trọng. PM phải đảm bảo rằng quá trình phát triển sản phẩm luôn lắng nghe và tích hợp phản hồi từ việc sử dụng thực tế. Khi PM cũng tham gia dogfooding, họ sẽ hiểu rõ hơn những gì cần cải thiện, từ đó làm cầu nối giữa team phát triển và trải nghiệm người dùng.

Tóm lại, câu chuyện về dogfooding là một lời nhắc nhở rằng: muốn làm sản phẩm ngon, thì trước tiên phải tự xài, tự cảm nhận. Khi công ty tạo ra một văn hóa mà ai cũng xài sản phẩm của mình, đặc biệt là các sếp, thì sản phẩm không chỉ là lý thuyết trên giấy mà sẽ trở thành những giải pháp thực tế, chạm đến trái tim người dùng. Vậy nên, đừng ngại "ăn cơm nhà" để hiểu rõ "tù và" mình đang vác nhé!